Το μαντείο του Τροφωνίου βρισκόταν στην περιοχή της σημερινής πόλης της Λιβαδειάς. Αν και δεν υπάρχουν αρχαιολογικά κατάλοιπα, αρχαιές πηγές μαρτυρούν την ύπαρξη του μαντείου τουλάχιστον από τον 5ο αιώνα π.Χ. ως τους πρώιμους χριστανικούς χρόνους.

περισσότερα...

Η οχυρωματική αρχιτεκτονική στη Βοιωτία αντιπροσωπεύεται από πόλεις με οχυρώσεις που συχνά συνεχίζουν αρχαία ή πρώιμα βυζαντινά έργα, κάστρα τα οποία κατασκευάστηκαν κυρίως την περίοδο της Φραγκοκρατίας και της Καταλανοκρατίας, μεγάλο αριθμό πύργων και οχυρωμένες μονές. Η έως τώρα έρευνα είναι ανεπαρκής και μεγάλο μέρος των μνημείων δεν έχει αποκαλυφθεί ή έχει καταστραφεί.

περισσότερα...

Έπειτα από μια παροδική κάμψη τουλάχιστον τους πρώτους χρόνους της οθωμανικής κατάκτησης, ο μοναχισμός στη Βοιωτία γνώρισε σταδιακά μεγάλη ανάπτυξη, κυρίως από τα τέλη του 16ου αιώνα και εξής. Εξάλλου την ίδια περίοδο παρατηρείται αναγέννηση του μοναχισμού σε ολόκληρη την άλλοτε βυζαντινή επικράτεια και κυρίως στα μεγάλα μοναστικά κέντρα, όπως για παράδειγμα το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα. Αποτέλεσμα είναι η επαναλειτουργία ή η συνέχιση της λειτουργίας πολλών βυζαντινών μονών, αρκετές από τις...

περισσότερα...

Στη Βοιωτία ο παλιότερος ζωγραφικός διάκοσμος εμφανίζεται από το τέλος του 10ου αιώνα στη μονή του Οσίου Λουκά, η οποία έως το τέλος του 12ου αιώνα διακοσμείται με εξαιρετικά έργα με επιδράσεις από την Κωνσταντινούπολη. Υψηλής ποιότητας επίσης είναι η ζωγραφική στη Θήβα και στον Ορχομενό. Στην περίοδο της Φραγκοκρατίας παρατηρούνται δεσμοί με νέα καλλιτεχνικά κέντρα. Έργα του β΄ μισού του 16ου αιώνα των Θηβαίων ζωγράφων Κονταρήδων εντοπίζονται μέσα και κοντά στη Θήβα.

περισσότερα...

Στις αρχές του 9ου αιώνα η Βοιωτία εμφανίζει τα σημεία μιας οικονομικής και πολιτιστικής ανάκαμψης, η δε πολιτική σημασία της αναβαθμίζεται στο πλαίσιο του Θέματος Ελλάδος. Τον 10ο αιώνα, εμβληματικές μορφές του βοιωτικού μοναχισμού, ο όσιος Λουκάς Στειριώτης και ο όσιος Νίκων Μετανοείτε, σηματοδοτούν ένα πέρασμα από τον αναχωρητικό ασκητισμό στον κοινοβιακό. Ο 11ος και ο 12ος υπήρξαν αιώνες ακμής του βοιωτικού μοναχισμού εξαιτίας της δεσπόζουσας πολιτικής και οικονομικής θέσης της περιοχής,...

περισσότερα...

Η Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Μονή Σαγματά, είναι κτισμένη στο Σαγμάτιο όρος, στα βορειοανατολικά του χωριού Ύπατο (Σύρτζι). Ιδρύθηκε κατά το 12ο αι. και κτήτορας της είναι ο όσιος Κλήμης, που θεωρείται ως ένας από τους ανανεωτές του μοναστικού βίου. Το καθολικό της μονής, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου, σταυροειδή εγγεγραμμένου ναού με τρούλο και τετρακιόνιο λιτή.

περισσότερα...

Η μονή του Οσίου Λουκά ιδρύθηκε από τον ίδιο τον όσιο το 946, κοντά στην αρχαία Στείριδα. Μετά το θάνατό του κατασκευάστηκαν ο ναός της Παναγίας, του τέλους του 10ου αιώνα, και το καθολικό του Οσίου Λουκά, των αρχών του 11ου. Με τους αρχιτεκτονικούς τύπους τους και τον εξαιρετικό πλούτο του διακόσμου τους, χάρη σε αυτοκρατορικές χορηγίες, σύμφωνα και με την παράδοση, σφράγισαν την ελλαδική εκκλησιαστική αρχιτεκτονική. Τα συνοδευτικά κτίσματα διάφορων περιόδων συμπληρώνουν το συγκρότημα.

περισσότερα...